Thuốc tránh thai luôn là sự lựa chọn được nghĩ đến hàng đầu đối với các chị em. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đầy đủ thông tin về các loại thuốc ngừa thai và ngoài việc ngừa thai, chúng còn mang đến những góc khuất ảnh hưởng nhất định đến sức khoẻ nói chung và sức khoẻ sinh sản nói riêng.

Vậy nên, hãy theo dõi bài viết dưới đây một cách nghiêm túc nhất để có thêm những kiến thức hữu ích, cũng như góc nhìn toàn vẹn nhất về thuốc tránh thai.

THUỐC TRÁNH THAI LÀ GÌ?

Thuốc tránh thai là một loại thuốc chứa nội tiết tố, ngăn ngừa mang thai, hiệu quả lên đến 99% khi sử dụng với tần suất đều đặn và cố định hàng ngày.

Tuy nhiên, trên thực tế nếu như không sử dụng thuốc tránh thai dù chỉ một hoặc hai ngày trong chu trình đều đặn thìu sẽ làm mất hiệu quả của thuốc. Đó là lý do vì sao thống kê cho thấy, mỗi năm cứ 100 phụ nữ sử dụng phương pháp này có đến 9 người mang thai ngoài ý muốn.

CÁC LOẠI THUỐC TRÁNH THAI?

Có 2 loại thuốc tránh thai chính gồm: thuốc tránh thai progestin và thuốc tránh thai kết hợp. Vỉ thuốc có 2 loại là vỉ dạng 21 viên và vỉ dạng 28 viên.

Thuốc tránh thai kết hợp

Đa số các loại thuốc tránh thai hiện nay đều là thuốc tránh thai kết hợp. Thuốc tránh thai kết hợp là loại thuốc chứa cả hormone estrogen và hormone progestin. Sự kết hợp giữa hai hormone này mang lại các lợi ích như:

Giảm đau nửa đầu do kinh nguyệt cả về mức độ và thời gian đau
Giảm ra máu và giảm triệu chứng đau ở bệnh u xơ tử cung, nội mạc tử cung.
Kinh nguyệt đều hơn, giảm máu kinh, giảm đau bụng kinh, rút ngắn thời gian hành kinh
Giảm mụn
Giảm nguy cơ viêm vùng xương chậu, ung thư tử cung, ung thư buồng trứng.
Tăng cường kết cấu xương trước khi mãn kinh.

Cũng như các loại thuốc tránh thai khác, thuốc tránh thai kết hợp cũng có thể làm tăng nhẹ nguy cơ đau tim, đột quỵ, đặc biệt là ở người sau 35 tuổi có hút thuốc. Do đó, phụ nữ ngoài 35 tuổi có hút thuốc không nên sử dụng thuốc tránh thai kết hợp.

Thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp (Emergency Contraception) là biện pháp tránh thai hiệu quả cao cho những tình thế bắt buộc không thể tránh khỏi nguy cơ cao thụ thai. Thuốc thường được chỉ định cho những trường hợp:

Người quan hệ tình dục không thường xuyên, người không sử dụng các biện pháp tránh thai lâu dài như thuốc tránh thai kết hợp, không có bao cao su, không đặt dụng cụ tử cung như vòng tránh thai…;
Người bị hiếp dâm, cưỡng hiếp không muốn mang thai;
Người gặp tai nạn khi quan hệ như bao cao su bị rách, hoặc quên uống thuốc ngừa thai hàng ngày từ 3 ngày trở lên hoặc quên uống thuốc loại chỉ có Progestin từ 2 viên trở lên.

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp với liều dùng khác nhau như loại 1 viên, loại 2 viên. Các chuyên gia Sản khoa khuyến cáo, chị em không nên lạm dụng thuốc này, chỉ nên sử dụng tối đa 2 viên/tháng để không gây tác dụng phụ rối loạn kinh nguyệt.

Thuốc tránh thai progestin

Đây là loại thuốc tránh thai chỉ chứa duy nhất hormone progestin. Loại thuốc tránh thai này thường được chỉ định cho phụ nữ trong thời kỳ cho con bú, người có nguy cơ huyết khối…

Thuốc tránh thai progestin cần phải uống vào một giờ nhất định trong ngày. Nếu không thuốc sẽ không có hiệu quả. Uống thuốc muộn cũng khiến tác dụng ngừa thai giảm đáng kể.

TÁC DỤNG CỦA THUỐC TRÁNH THAI

Thuốc tránh thai bắt đầu phát huy hiệu quả đạt đỉnh sau 7 ngày sử dụng, chính vì thế mà người dùng khuyến khích nên sử dụng thêm các biện pháp tránh thai khác để tối ưu hoá khả năng tránh thai nhất có thể.

Dưới đây là một số tác dụng của thuốc tránh thai mà chúng tôi đã tổng hợp:

1. Quản lý hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và rối loạn tiền kinh nguyệt (PMDD)

Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) là những triệu chứng xảy ra trong vòng 2 tuần trước khi kỳ kinh nguyệt bắt đầu như thay đổi tâm trạng, tăng cân, đau ngực, nổi mụn trứng cá… Việc sử dụng thuốc tránh thai có thể giúp ngăn sự rụng trứng và cân bằng lượng hormone. Nếu dùng thuốc liên tục, các triệu chứng sẽ giảm bớt, chị em sẽ cảm thấy thoải mái hơn.

2. Giảm đau bụng kinh

Cơ chế của phương pháp tránh thai bằng thuốc là giữ cho lượng hormone trong cơ thể ở trạng thái ổn định, có ít mô phát triển bên trong niêm mạc tử cung sẽ không kích hoạt sản xuất Prostaglandin, nhờ đó không gây ra cơn đau bụng kinh.

3. Điều hòa kinh nguyệt

Khi cơ thể không sản xuất đủ Progesterone theo nhu cầu, chị em có thể gặp tình trạng kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt quá dài hoặc quá ngắn, lượng kinh quá ít hoặc quá nhiều. Ngoài ra, việc thiếu Progesterone sẽ làm cho lớp niêm mạc tử cung dày lên, có thể ra kinh rất nhiều khi chu kỳ quay lại.

Thuốc tránh thai có thành phần Progesterone sẽ hạn chế việc phát triển quá mức của niêm mạc tử cung, giúp chu kỳ kinh nguyệt đều đặn hơn.

4. Khắc phục chứng rậm lông ở phụ nữ

Chứng rậm lông ở phụ nữ là do sự mọc lông thái quá từ việc ảnh hưởng của nội tiết tố Androgen (một nội tiết tố nam) khiến lông mọc nhiều ở mặt, cằm, quầng vú, ngực, tay và chân.

Uống thuốc tránh thai là biện pháp ưu tiên trong điều trị chứng rậm lông. Tuy nhiên, thuốc chống chỉ định cho phụ nữ có bệnh huyết khối tắc mạch, bị ung thư vú hoặc các bệnh lý ung thư khác thuộc Estrogen.

5. Hỗ trợ trị mụn trứng cá

Thuốc tránh thai còn có tác dụng trị mụn. Trong một số trường hợp chị em bị mụn trứng cá nặng, bác sĩ có thể kê toa thuốc nhằm sử dụng các hormone có trong thuốc ngăn chặn sự hình thành mụn.

6. Cải thiện tình trạng đau đầu

Có nhiều nguyên nhân gây ra những cơn đau đầu ở phụ nữ, một trong số đó là do sự thay đổi nồng độ Estrogen và Progesterone trong cơ thể. Bác sĩ có thể chỉ định chị em uống thuốc tránh thai để kiểm soát nồng độ Estrogen, từ đó giúp cải thiện tình trạng đau đầu.

7. Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ. Mặc dù không thể chữa khỏi buồng trứng đa nang, nhưng uống thuốc tránh thai có thể giúp kiểm soát được các triệu chứng của bệnh như chu kỳ kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá, mọc lông quá mức…

8. Điều trị lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là bệnh lý phụ khoa với đặc trưng các tế bào trong lớp nội mạc tử cung xuất hiện ngoài tử cung. Đau bụng là triệu chứng thường gặp nhất của lạc nội mạc tử cung, thể hiện dưới nhiều hình thái lâm sàng như thống kinh, giao hợp đau, đau khi rụng trứng, đau mãn tính ở vùng chậu…

Thuốc làm mỏng nội mạc tử cung, khi có kinh sẽ ra ít máu, nhờ đó giảm được tình trạng thống kinh. Ngoài ra, thuốc còn có thể ức chế sự phóng noãn, làm giảm tình trạng đau bụng khi có phóng noãn. Khi dùng thuốc liên tục sẽ cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và làm giảm sang thương nội mạc.

9. Điều trị u xơ tử cung

U xơ tử cung là một trong những bệnh phụ khoa lành tính ở tử cung, ít gây nguy hiểm cho sức khỏe chị em nếu được phát hiện sớm và can thiệp điều trị kịp thời. Có nhiều phương pháp điều trị u xơ tử cung, thuốc tránh thai là một trong số đó.

Thuốc tránh thai có thể khắc phục được những biến chứng của u xơ như cường kinh, kinh kéo dài, giảm đau bụng kinh cũng như không làm kích thước u xơ lớn hơn.

10. Kiểm soát cơn bốc hỏa tuổi tiền mãn kinh

Không phải phụ nữ nào bước vào độ tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh đều cần dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng nghiêm trọng hơn, gây ảnh hưởng đến chất lượng sống cần phải điều trị.

Thuốc tránh thai thường được bác sĩ chỉ định cho phụ nữ tiền mãn kinh để điều trị kinh nguyệt bất thường, điều hòa kinh nguyệt, kiểm soát các cơn bốc hoả cũng như ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn.

Thuốc tránh thai có nhiều công dụng nhưng vẫn có tác dụng phụ nhất định, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng

TÁC DỤNG PHỤ CỦA THUỐC TRÁNH THAI LIỆU CÓ ĐÁNG SỢ?

Tổng hợp các triệu chứng thường gặp:

Nhức đầu;
Buồn nôn;
Đau ngực;
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt (sớm hơn, muộn hơn hoặc ngưng hoàn toàn sau dùng thuốc);
Xuất hiện đốm (chảy máu giữa kỳ kinh hoặc có tiết dịch màu nâu).

Song, trong trường hợp những triệu chứng trên xuất hiện với tần số nhiều và kéo dài sau khoảng thời gian dùng thuốc, khuyến cáo cân nhắc đến việc gặp bác sĩ ngay lập tức, để kịp thời phát hiện những thay đổi trong chính cơ thể, cũng như có những biện pháp điều trị và khắc phục bệnh, tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ nói chung và sức khoẻ sinh sản nói riêng.

MỘT SỐ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUÓC TRÁNH THAI

Luôn dự phòng các biện pháp tránh thai khác như bao cao su để đề phòng trường hợp quên uống thuốc tránh thai.
Luôn mang theo thuốc bên mình nếu chị em thường xuyên phải đi công tác, không có ở nhà.
Nên uống thuốc cùng một thời điểm trong ngày để tránh việc quên uống thuốc.
Thuốc tránh thai vẫn là thuốc, do đó khi điều trị bất cứ bệnh lý nào, chị em nên thông báo với bác sĩ về loại thuốc và liều lượng đang sử dụng.

Việc mang thai và trở thành người mẹ là một niềm hạnh phúc quý báu đối với phụ nữ. Tuy nhiên, trong những trường hợp chưa có kế hoạch gia đình hoặc không mong muốn mang thai, ưu tiên hàng đầu là áp dụng các phương pháp tránh thai hiệu quả.

Nguồn tài liệu tham khảo: Bệnh viện Tâm Anh, Vinmec